زمان مطالعه: ۵ دقیقه
به تشخیص و تائید هویت افراد به صورت خودکار بیومتریک (Biometric) گفته می‌شود؛ بیومتریک یک مجموعه فناوری است.
در بیومتریک هویت افراد با استفاده از خصوصیات فیزیولوژیکی مثل اثر انگشت و خصوصیات رفتاری مثل شدت ضربه شخص روی کیبورد، تشخیص داده می‌شود. در حقیقت تفاوت آنها با دستگیره درب کارتی این است که در قفل کارتی از یک شیء برای باز کردن درب استفاده می‌شود. اما در روش بیومتریک فرد از بدن خود برای باز کردن درب استفاده می‌کند.
قفل بیومتریک
عدم استفاده از تجهیزات امنیتی مناسب شرایط را برای ورود سارقان و افراد ناآشنا به حریم خصوصی افراد فراهم می‌کند. آمارها نشان می‌دهد، مکان‌هایی که فاقد سیستم‌های امنیتی هستند؛ بیشتر مورد سرقت قرار می‌گیرند.
به همین دلیل، انسان سعی کرده به کمک روش‌های مختلف امنیت خود را افزایش دهد. در این میان، تکنولوژی‌های نوین به کمک انسان آمده‌اند. یکی از این تکنولوژی‌ها قفل‌‌های بیومتریک هستند که امکان محافظت از درب‌های ورودی ساختمان‌ها را فراهم می‌کنند.
در گذشته از قفل های بیومتریک فقط در شرکت‌های بزرگ و مکان‌های نظامی استفاده می‌شد. اما در حال حاضر امکان استفاده از آنها در تمام ساختمان‌ها وجود دارد. تکنولوژی استفاده شده در قفل بیومتریک دسترسی به درب‌ها و ورود به داخل ساختمان را از طریق مشخصات فیزیکی افراد فراهم می‌کند.
انواع قفل بیومتریک
قفل اثر انگشت
در دستگیره هوشمند یا اثر انگشتی همان طور که از نام آن مشخص است، از اثر انگشت فرد برای شناسایی هویت وی استفاده می‌شود؛ زیرا برای هر افراد ثابت و منحصر به فرد است.
این قفلها مثل سایر قفلها دارای بدنه فلزی است. اما بر خلاف آنها یک سنسور برای تشخیص اثر انگشت دارد.
این سنسور اطلاعات مربوط را بررسی کرده و در صورت تائید درب را باز می‌کند. اگر نوک انگشت مرطوب یا کثیف باشد یا فرد به بیماری‌های پوستی مبتلا باشد ممکن است قفل عملکرد مناسبی نداشته باشد.
قفل تشخیص چهره
از این قفل که طرفداران زیادی دارد در ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و نظامی استفاده می‌شود. در این روش شخص صورت خود را نزدیک دستگاه قرار می‌دهد. قفل با بررسی اطلاعات ثبت شده در مورد چهره فرد امکان دسترسی وی را به داخل ساختمان فراهم می‌کند.
یکی از معایب این روش تغییر چهره افراد با افزایش سن و ایجاد چین و چروک در صورت آنها است. همچنین ممکن است به علت جراحت یا عمل جراحی تشخیص چهره با مشکل مواجه می‌شود.
قفل تشخیص کف دست
در این قفلها از خطوط و الگوهای موجود در کف دست که برای هر فرد منحصر به فرد است، استفاده می‌شود. در این روش شکل خطوط و برجستگی‌های آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد و به سهولت کار شناسایی انجام می‌شود. با این حال، اگر کف دست دچار آسیب یا جراحت شده باشد عملکرد قفل مختل می‌شود.
روش‌های احراز هویت بیومتریک
اثر انگشت
اثر انگشت یکی از معروف‌ترین انواع بیومتریک است که احتمالاً بیشتر افراد با آن آشنا هستند و از آن استفاده می‌کنند.
در این روش شخص انگشت خود را روی سنسور تعبیه شده قرار می‌دهد و طی دو تا سه ثانیه هویت وی توسط سیستم بررسی شده و در صورت انطباق با اطلاعات ثبت شده بر روی سیستم، هویت وی تائید می‌شود؛ در نتیجه شخص می‌تواند به فایل‌ها و سایر منابع موجود در سیستم دسترسی پیدا کند.
اسکن چهره
در این روش کاربر صورت خود را در فاصله حدود 60 سانتی‌متری (با توجه به نوع سنسور) دستگاه قرار می‌دهد. سپس طی سه تا چهار ثانیه سیستم از طریق تشخیص چهره، هویت فرد را تائید می‌کند و اجازه انجام عمل به شخص داده می‌شود. معمولاً در این روش چهره فرد به سرعت تشخیص داده می‌شود. با این حال، گاهی اوقات به منظور تشخیص هویت لازم است فرد کمی زاویه صورت خود را تغییر دهد.
اسکن عنبیه چشم
در این روش دوربین مخصوص با بررسی ویژگی‌های این بخش از چشم هویت فرد را تائید می‌کند.
به منظور تشخیص و تائید هویت، فرد باید با توجه به نوع دستگاه 5 تا 20 سانتی‌متر با آن فاصله داشته باشد. در این روش سه تا پنج ثانیه طول می‌کشد که هویت شخص بررسی و تائید شود. این روش از امنیت نسبتا بالایی برخوردار است.
اسکن شبکیه چشم
در این روش به کمک لیزر مادون قرمز کم قدرت و دوربین مخصوص الگوی رگ‌های خونی موجود در شبکیه چشم اسکن می‌شود. پیچیده بودن شکل این رگ‌ها به قدری زیاد است که تقریباً هیچ دو انسانی در این امر مشابه نیستند و در روش‌های اسکن شبکیه دقت اندازه‌گیری و نمونه‌برداری یک در میلیون است.
امروزه از این روش در بسیاری مراکز حساس استفاده می‌شود. برای مثال در بسیاری از فرودگاه‌های بین‌المللی، ارگان‌های حساس و… از افراد در زمان ورود اسکن شبکیه به عمل می‌آید. آمریکا به منظور جلوگیری از وقوع جرایم رانندگی و حمل و نقل، از رانندگان کامیون اسکن شبکیه به می‌گیرد.
هندسه دست
ابتدا کاربر دست خود را در محل خاصی قرار می‌دهد. سپس با استفاده از دوربین دیجیتال، از سمت بالا و پهلوی دست یک تصویر گرفته می‌شود.
با استفاده از این تصویر سه بعدی اندازه قسمت‌های مختلف دست مشخص می‌شود. زمان استاندارد برای تائید هویت از این طریق 4 تا 6 ثانیه است.
صدا
در این روش تائید هویت، کاربر در کنار یک دستگاه ضبط صدا قرار می‌گیرد. سپس با اعلان سیستم، کاربر عبارت مشخصی را بیان می‌کند. در این روش 4 تا 6 ثانیه طول می‌کشد تا هویت شخص تائید شود.
شکل امضاء و طریقه امضاء کردن
به منظور تشخیص هویت یک اسکنر مخصوص شکل امضاء و نحوه امضاء کردن را بررسی می‌کند. اسکنر میزان فشار قلم برای امضاء کردن و سرعت امضاء کردن را ثبت و مقایسه می‌کند. استفاده از این روش جعل امضاء را غیرممکن می‌کند و احتمال وقوع این اتفاق را نزدیک به صفر می‌کند.
کارت شناسایی بیومتریک
به ترکیبی از کارت شناسایی معمولی و چند مشخصهی بیومتریک، کارت شناسایی بیومتریک گفته می‌شود. این کارت‌ها بسیار معتبر و قابل اعتماد هستند؛ چون امکان تقلب و سوء استفاده از آنها تقریباً وجود ندارد.
در کارت‌های شناسایی بیومتریک تمام مشخصات فرد با استفاده از یک الگوی خاص رمزگذاری شده و به صورت کد (barcode) ذخیره می‌شود. در هنگام تشخیص هویت دستگاه با خواندن barcode تطبیق و تائید هویت را انجام می‌دهد. این مورد به دلیل اینکه از چند ویژگی مختلف تشکیل شده است بسیار قابل اعتماد و معتبر است.